Được Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại và Chủ tịch Kayson Phomvihan kính yêu gây dựng, mối quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai nước Việt Nam và Lào là mối quan hệ thủy chung, trong sáng, hiếm có trên thế giới, là tài sản vô giá, nhân tố quan trọng trong sự phát triển của hai nước Việt Nam và Lào.

Chủ tịch Kayson Phomvihan (Cay- xỏn Phôm-vi-hản) cũng từng nói: “Trong lịch sử cách mạng thế giới đã có nhiều tấm gương sáng chói về tinh thần quốc tế vô sản, nhưng chưa ở đâu và chưa bao giờ có sự đoàn kết liên minh chiến đấu đặc biệt lâu dài và toàn diện như vậy.”

Mối tình hữu nghị Việt - Lào đã ăn sâu vào tình cảm của nhân dân 2 nước từ nửa thế kỷ qua. Thật vậy, thuở còn thơ cắp sách tới trường tôi đã thuộc vần thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Việt - Lào hai nước chúng ta - Tình sâu hơn nước Hồng Hà, Cửu Long”.

Tôi chưa từng sang Lào nhưng được 2 người anh bà con ở gần nhà kể cho tôi nghe rất nhiều về những kỷ niệm trong những năm tháng chiến đấu bên nước bạn Lào hồi kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Nhờ 2 người anh bà con nên tôi đã biết thêm về sự ác liệt trong chiến tranh với những cái tên: Đường 9 nam Lào, Cánh đồng Chum Xiêng Khoảng…

Tôi còn nhớ một kỷ niệm cách đây hơn 30 năm, thầy trò chúng tôi đến thăm một nữ đồng chí bộ đội Lào bị bệnh nằm ở Quân y viện 175. Ngày ấy, thầy Mô (PGS. BS Lê Ngọc Mô) cùng nhóm sinh viên Quân y chúng tôi đứng quanh giường bệnh để hỏi thăm tình hình bệnh tật và sức khỏe của nữ đồng chí bộ đội Lào. Ấn tượng khó phai của tôi là nữ đồng chí này rất có trình độ, rất trẻ, khá xinh, đôi mắt sáng, hàm răng trắng, nụ cười tươi thân thiện cởi mở. Vì không có người phiên dịch nên chúng tôi giao tiếp bằng tiếng Việt, tiếng Nga, có đoạn dùng tiếng Anh, bập bõm vài tiếng Lào và bằng ngôn ngữ hình thể. Mặc dù lần thăm hỏi ấy chỉ chưa đầy 30 phút nhưng trong mỗi sinh viên Quân y chúng tôi dường như ai cũng cảm nhận được mối tình hữu nghị anh em Việt - Lào, tình cảm rất chân thành và quý mến.

Năm nay, năm Đoàn kết Hữu nghị Việt Nam - Lào năm 2012, chúng ta kỷ niệm hai sự kiện trọng đại trong quan hệ hai nước là 35 năm ngày ký Hiệp ước Hữu nghị Hợp tác (18/7/1977 - 18/7/2012) và 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (05/9/1962 - 05/9/2012). Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: “Việt Nam - Lào là hai nước láng giềng thân thiết, núi liền núi, sông liền sông, nhân dân hai nước vốn có mối quan hệ hữu nghị truyền thống, gắn bó từ lâu đời và ngày càng phát triển. Hai dân tộc Việt Nam và Lào đã cùng nhau chia ngọt, sẻ bùi, xây đắp mối tình hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện, trở thành tài sản chung vô giá của hai dân tộc và là nhân tố cực kỳ quan trọng bảo đảm cho sự thành công của cách mạng mỗi nước…”.

Tổng Bí thư khẳng định: “ Việt Nam và Lào đang bước sang một giai đoạn mới, giai đoạn đẩy mạnh công cuộc đổi mới, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; nhân dân hai nước đang tích cực triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội của mỗi Đảng và cùng nhau phấn đấu xây dựng, phát triển đất nước Việt Nam, đất nước Lào giàu mạnh...”

Phu nhân cố Chủ tịch Cay-xỏn Phôm-vi-hản đã phân tích hai chữ “đặc biệt” trong mối quan hệ Việt - Lào như sau: “Ba dân tộc Việt Nam - Lào - Cam-pu-chia khởi dựng sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc mình đều dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông dương do Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại sáng lập. Đây là sự khác biệt đầu tiên tạo dựng mối quan hệ hữu nghị, đoàn kết đặc biệt giữa dân tộc 3 nước nói chung, giữa Việt Nam và Lào nói riêng. Lịch sử nhân loại đã minh chứng, trên thế giới chưa từng có điều này. Sự giúp đỡ của nhân dân Việt Nam đối với nhân dân Lào được tạo dựng từ tình hữu nghị vô tư, trong sáng, thủy chung. Nhưng đặc biệt hơn, sự giúp đỡ của nhân dân Việt Nam đối với nhân dân các dân tộc Lào chỉ có một mục đích cao nhất và duy nhất: Giải phóng dân tộc, mang lại hạnh phúc cho nhân dân. Đó chính là sự đặc biệt trong quan hệ hai nước và cũng chỉ có duy nhất trong lịch sử quan hệ giữa các quốc gia, dân tộc trên thế giới”.

Điều cảm động và thiêng liêng nhất là nhân dân Lào từ người lớn đến các em thiếu nhi đều hát vang bài Quốc ca của Việt Nam trong lễ đón chính thức Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng tại Thủ đô Viêng Chăn tươi đẹp và thân thiện. Cảm động biết bao, người dân Lào hát Quốc ca Việt Nam say sưa, da diết như hát Quốc ca của chính dân tộc mình.